“In de conseptuee kunst gaat het om de overdracht van ideeën en stellingen die zowel betrekking kunnen hebben op het maken en ervaren van de kunst als op sociale, ecologische of intellectuele onderwerpen.”
De term concept stamt uit de renaissance in Italië, “concetto`, wat gebruikt werd voor de theorethische inhoud van een kustwerk.
Een voorbeeld is La Primavera van Botticelli in 1478. Het icoon is op vele manieren geherinterpeteerd.Dit is een conceptueel schilderij omdat de schilder zelf nadacht heeft over wat hij er af wilde beelden. In de tijd daarvoor was de schilder eerder uitvoerend. In La Primavera zitten wel 170 verschillende symbolen die verwijzen naar het concept van het schilderij. Het thema was de lente, en waar de lente weer symbool voor staat.
Magritte maakte hier een eigen interpetatie op en hergebruikte een symbool van La Primavera. Magritte was dan ook conceptueel kunstenaar, een goed voorbeeld hiervan was het werk ´Cést ne pas un pipe´.
Joseph Kosuth is een kunstenaar die zich geheel wijdt aan de conceptuele kunst. Bij zijn kunst ligt de nadruk op het idee, niet zozeer op het uiteidelijke beeld. Het idee is hetgene wat wordt gecommuniseerd.
Soll Lewitt was een minimal artist en daarnaast ook een conseptueel kunstenaar. Volgens hem moest je het idee niet uitwerken, maar het voor jezelf in je hoofd houden. Zodra een idee gematrialiseerd wordt verliest het zijn kracht. Het idee is puurder dan zijn uitwerking, en daarmee is een uitwerking eigenlijk zonde. Hij gaat daar erg ver in.
Robbert Barry maakte een expositie in New York, en zijn uitnodiging bestond alleen uit de mededeling : ‘during the exposition the gallery will be closed.
Jan Dibbets vertegenwoordigt Nederland met conceptueel werk. Hij maakte een perspectivisch correctie in een uitkadering van gras.
Julian Beever buitte het perspectief uit met zijn krijttekeningen op straat.
Dan zijn er conceptuele kunstenaars die met tekst werken.Tekst is een voor de hand liggende keuze.Laurence Weiner gaf zijn ideeën weer in tekst, wat tegelijkertijd zijn kunstwerk werd.
Een voorloper van de conceptuele kunst is frans kunstenaar Yves Klein, hij nam het thema leegte, en had eind jaren ’50 een project die naar conceptuele kunst neigde. Het was nog ver voor de tijd dat conceptuele kunst werd geïntroduceerd.
Klein ontwikkelde zelf een blauwe kleur, wat symbool stond voor de overgang van het zichtbare naar het onzichtbare. Er is een associatie met de kleur van de lucht, nadat de zon net onder is gegaan en het nog niet donker is. In 1960 laat hij naakte vrouwen zich met verf insmeren en onder muziek van een orkestje maakten zij met hun lichamen een schilderij.Ook in deze perfomance vorm was hij een voorloper in zijn tijd.
Een ‘antropometrie’ is een schilderij gemaakt d.m.v een menselijk lichaam.
Een vrouwelijke kunstenares, Sophie Calle, deed ook aan conceptuele projecten. Ze maakte een reportage over slapende mensen in haar huis. Ook maakte ze een boek van spullen van vreemde mensen die in een hotel logeerden, zij maakte toen de bedden op en fotografeerde de spullen die ze in de hotelkamer vond. Ze openbaarde graag. Als compromis publiceerde ze ook eigen naakt foto’s, om zichzelf ook te openbaren.
On Kawara tilde het ook ver en maakte schilderijen van de data waarop hij het op vervaardigden. Het werk bestond slechts uit een gecentreerde datum.
Binnen het grafisch ontwerpen neemt het concept vaak ook een belangrijke plaats in.
We kunnen een aantal uitgesproken voorbeelden noemen.
Jop van Bennekom begon in 1970 met het RE-Magazine. Hij maakte in 2004 zijn laatste vorm, het ging over Marcel, deze man was het onderwerp maar de verhalen die erin stonden waren wel fictief.
Thonik werkt ook vooral uit concept, een samenwerking vanaf 2000. Een bekend werk is het boek wat op verschillende manieren te lezen is door de teksten in verschillende kleuren onder te verdelen.
Martijn Engelbrecht is ook een bekende Nederlander die alleen conceptueel werkt. Hij richtte EGBG op, en verwerkt de gekste gegevens. Hij maakte absurde enquetes en verwerkte de infermatie ook daaderkelijk in het boek: dit is Nederland.
Irma Boom beperkt het concept tot de vorm van een boek. Daardoor ontstijgt het soms het medium boek en wordt het erg autonoom, soms niet langer leesbaar.
Body Art
Orlan onderzoekt de fysieke grenzen van haar lichaam. Ze laat inplantaten plaatsten op vremde plekken, beschouwd haar lichaam als het kunstwerk, en maakt de operatie tot een performance.
Marina Abramovic deed performances, ze schreeuwde samen metr anderen, zo lang tot dat men geen stem meer had. Ze stelde zichzelf ten toon in Venetië, de bezoekers mochten alles met haar doen. Er waren daadwerkelijk mensen die punaises in haar staken, en ze gaf geen kik.